Bestaan van God
Bestaat God wel? Hoe weten we dat? De vraag naar het bestaan van God is genoemd 'de vraag der vragen', de hoogste, de belangrijkste vraag.
Het woord van God, de Bijbel, begint niet met een bewijs voor het bestaan van God, maar met het noemen van een daad van God. "In het begin schiep God de hemelen en de aarde." De Bijbel veronderstelt dus het bestaan van God, argumenteert daar niet over, maar getuigt er alleen van; immers, slechts een dwaas ontkent Gods bestaan (Psalm 14).
Zie ook artikel Geloof in God.
Algemene kennis van God
Er is kennis van God buiten de bijbel om. Gods eeuwige kracht en goddelijkheid is geopenbaard.
Ro 1:18 Want toorn van God wordt van de hemel geopenbaard over alle goddeloosheid en ongerechtigheid van mensen die de waarheid in ongerechtigheid bezitten; Ro 1:19 omdat wat van God gekend kan worden, onder hen openbaar is, want God heeft het hun geopenbaard Ro 1:20 -want van de schepping van de wereld af worden wat van Hem niet gezien kan worden, zijn eeuwige kracht en Goddelijkheid, uit zijn werken met inzicht doorzien-,opdat zij niet te verontschuldigen zijn, Ro 1:21 omdat zij, hoewel zij God kennen, Hem als God niet verheerlijkt of gedankt hebben, maar in hun overleggingen zijn zij tot dwaasheid vervallen en hun onverstandig hart is verduisterd geworden. Ro 1:22 Bewerend wijzen te zijn, zijn zij dwaas geworden Ro 1:23 en hebben de heerlijkheid van de onvergankelijke God vervangen door iets dat lijkt op het beeld van een vergankelijk mens, van vogels, van viervoetige en van kruipende dieren. (TELOS)
Aan de Italiaanse natuurkundige en nobelprijswinnaar Carlo Rubbia (geb. 1934) werd eens gevraagd: ,,Gelooft u in God?" Hoewel hij geen persoonlijke God erkende, gaf hij wel toe: ,,Hoe meer je de natuur observeert, hoe meer je bemerkt dat er in alle dingen een ontzagwekkende organisatie zit. Het is zo'n grootse intelligentie dat ik door slechts natuurverschijnselen gade te slaan tot de conclusie kom dat er een Schepper bestaat."[1]
Geluk of God? - Spoken Word - Remco de Zwart. Youtube.com: Remco de Zwart, 12 sept. Duur: 2 min. 30 18 sec. Door aanschouwing van de natuur ziet Remco de Zwart in dat God bestaat.
De volgende video staat uitvoerig stel bij de blijken van Gods macht en ontwerp in de ons omringende schepping.
God of Wonders. Youtube.com: Gerald Knoll, 30 juni 2013. Duur: 1 uur 25 min 9 sec. Engels gesproken, met Nederlandse ondertiteling. Gemaakt door Eternal Productions, 2008.
Twijfel en ongeloof aan God
Dat er getwijfeld wordt aan het bestaan van God komt niet alleen omdat God in de hemel woont en zich verborgen houdt en onze zintuigen niet ver reiken. Andere factoren spelen ook mee. Zo valt in de bevatting van sommigen het leed der wereld niet te rijmen met het bestaan van een goede almachtige God.
Voor anderen is Gods bestaan dubieus omdat ze er door hun eigen levenswijze niet aan willen. Hun levenswijze gaat voor hun besef niet samen met een heilig God. 'Als er een God is, kan ik niet leven zoals ik wil.'
Helaas komen ongelovigen niet alleen maar voor buiten de kerk. Uit een onderzoek van de interkerkelijke omroep IKON (2006) bleek dat een op de zes predikanten niet gelooft in het bestaan van God of daar tenminste aan twijfelt. Interesse in godsdienstige onderwerpen en mensen is blijkbaar genoeg om in sommige kerken predikant te kunnen worden of blijven.
De ontkenning van Gods bestaan wordt atheïsme genoemd.
Bewijsvoeringen voor het bestaan van God
In het begin van de Bijbel wordt het bestaan van God voorondersteld. Zijn bestaan is gewoon een gegeven, geen vraag die eerst beantwoord moet worden.
Kan het bestaan van God bewezen worden? Is het wel nodig? In elk geval hebben mensen verscheidene bewijsvoeringen opgesteld. Eén bewijsvoering gaat uit van de doelgerichtheid van de schepping. De schepping lijkt ontworpen en doel-gericht te zijn. Dus moet zij een Ontwerper hebben.
Neem bijvoorbeeld onze ogen en oren: kunstige en vernuftige instrumenten om te zien en te horen. Daar moet een Ontwerper en Maker achter zitten. Of neem DNA: deze biologische codering in levende wezens moet afkomstig zijn van een denkende Codeur; vergelijk de morsecode. De volgende video betoogt dat DNA naar God wijst: video(4 minuten, Engels, Youtube, door Ichthus Films)
Niet alleen de schepselen, maar ook de omstandigheden (voorwaarden voor hun bestaan en leven) getuigen van doelgerichtheid en ontwerp. Dat wij bestaan en dat er leven bestaat is te danken aan een uiterst gevoelige afstemming van de kosmische wetten. Een dergelijke afstemming is zo onwaarschijnlijk toevallig, dat we moeten vaststellen dat er achter de natuurwetten een zeer knappe Ontwerper schuilgaat.
De beroemde wetenschapper Einstein zag in het heelal een superieure denkende Kracht. Aan de Italiaanse natuurkundige en nobelprijswinnaar Carlo Rubbia (geb. 1934) werd eens gevraagd: ,,Gelooft u in God?" Hoewel hij geen persoonlijke God erkende, gaf hij wel toe: ,,Hoe meer je de natuur observeert, hoe meer je bemerkt dat er in alle dingen een ontzagwekkende organisatie zit. Het is zo'n grootse intelligentie dat ik door slechts natuurverschijnselen gade te slaan tot de conclusie kom dat er een Schepper bestaat."[1]
Een andere bewijsvoering besluit uit het bestaan van energie tot het bestaan van de Schepper besluit: zie bijvoorbeeld dit filmpje (Engels).
Ook zijn er zedelijke aanwijzingen dat God bestaat: mensenlevens veranderen in zedelijk opzicht ten goede door de ontmoeting met en de bekering tot God. Een bekeerd mens kan bijvoorbeeld zijn aartsvijand liefhebben en vergeven, wat hem eerder onmogelijk was. De bekeerling getuigt: 'met Gods hulp, door Zijn genade, kan ik dat'.
Zie Godsbewijs voor het hoofdartikel.
Argumenten tegen het bestaan van God
'De wetenschap kent God niet'. De wetenschap bestudeert de wereld. De wetenschap komt God niet tegen. Daarom is het niet redelijk te geloven dat God bestaat. Tegenwerping: God is geen ding in de wereld, Hij is de God van de wereld. Daardoor komt de natuurwetenschap God niet tegen in de wereld. Thomas van Aquino (1225-1274) zei reeds dat we God uiteraard niet in de wereld tegenkomen.
'Ik ervaar God niet'. Tegenwerping: Dat iets niet ervaren wordt, daaruit volgt logisch niet dat het niet bestaat.
'Het begrip van God is innerlijk tegenstrijdig'. Er zit een logische fout, een logische tegenspraak in het begrip van God, vergelijkbaar met het begrip 'vierkante cirkel'. Tegenwerping: het gangbare algemene begrip van God is: "een bewust wezen dat de grond van de wereld is". Dit begrip heeft niets tegenstrijdigs.
'Het lijden in de wereld'
Tegen het bestaan van een goede almachtige God pleit het lijden in de wereld. Dit argument wordt vaak genoemd. Tegenwerping: Het is geen argument tegen het bestaan van God als een bewust wezen dat de grond is van de wereld, het is een argument tegen zijn beweerde goedheid en/of almacht..
Hoe kan God goed zijn bij zoveel lijden in de wereld, terwijl hij de macht heeft om het lijden te voorkomen, te verminderen en weg te nemen? Dit is een vraagstuk onder theïsten (mensen die het bestaan van God geloven) en gaat over de zedelijke hoedanigheid van God. Doch als God niet zedelijk goed zou zijn, is dat geen argument voor de bewering dat God niet bestáát. Als God niet goed zou zijn, is dat een probleem voor het christendom, het jodendom en de islam, omdat deze godsdiensten de goedheid van God belijden. Als het gaat om de rechtvaardiging van God, kun je uit het lijden van de wereld en Gods almacht niet afleiden dat God niet goed is.
God kan goede redenen hebben om lijden toe te staan. Neem een soort oorzaak van lijden: dat teweeggebracht door mensen. God heeft de mens een vrije wil gegeven, vrijheid om te kiezen, hetzij goed hetzij kwaad, hetzij in overeenstemming met Gods wil of in strijd met Gods wil. Wil de mens in vrijheid kunnen kiezen, dan moet God ook nu en dan toelaten dat een mens het kwaad kiest. Dat een mens kwaad kiest en doet, is echter geen bewijs dat God niet goed is.
Bovendien, zonder God zou er geen absolute standaard of norm van goedheid zijn. Elk oordeel ('dat is waar', 'dat is goed', 'dat is slecht') vooronderstelt een standaard, een norm. Wat is onze standaard waarmee we beslissen dat iets kwaad is? Als er geen God is, dan kunnen we slechts zeggen dat het ons niet bevalt, dat we er niet van houden, dat we er een hekel aan hebben, als mensen elkaar kwaad doen. Onze enige grond in een Godloze wereld is ons subjectieve gevoel: 'het voelt niet goed'. Het probleem van het kwaad, van menselijke of natuurlijke oorsprong, bestaat alleen als God bestaat. Als God niet bestaat, kunnen je alleen maar emotionele bezwaren tegen het lijden hebben.
Een zedelijk oordeel ('dat is zedelijk goed', 'dit is zedelijk kwaad') vooronderstelt een objectieve standaard en daarmee God. Want als er geen God is, is er slechts de natuur. De natuur is al wat er is en gebeurt. Ze levert geen standaard van goed en kwaad. Wat wij kwaad noemen, is dan gewoon een natuurlijk gebeuren. Maar onrechtvaardig lijden is onrechtvaardig omdat wij een besef van goed en kwaad. Waar komt dit besef vandaan? Er is niets onrechtvaardigs of rechtvaardigs aan de natuur. Je kunt de natuur niets kwalijk nemen.
Hoe maken we uit of lijden onnodig, onrechtvaardig is? Aan de hand welke meetlat, standaard? Mijn of jouw private norm betekent niets. Onze spreken over goed en kwaad heeft alleen zin als er voor ons besef een objectieve morele standaard is. Als er zo'n standaard bestaat, dan bestaat God.
Wie in God gelooft, heeft het gemakkelijker dan een atheïst bij de behandeling van het probleem van natuurlijk kwaad. Gemakkelijker, beide in logisch en psychologisch opzicht. Als je aanneemt dat God bestaat en goed, rechtvaardig, en almachtig is, dan kan je ook geloven dat God dingen rechtzet, is het niet in deze wereld, dan in een andere. Voor de atheïst zal er lijden zijn dat nooit rechtgezet wordt, er is geen laatste gerechtigheid. De bozen winnen, de goeden lijden, aardbevingen en kankers doden; er is veel dat geen goede afloop heeft, geen gelukkig of rechtvaardig einde. Als er slechts natuur, beweging van atomen en moleculen, is, hoe kan een gevoelige ziel mentaal gezond blijven in een wereld waarin natuurrampen hele steden wegvagen, boze mensen onschuldige slachtoffers maken en ziekten mensen zonder onderscheid het leven ontnemen? Dat is niet mogelijk.
Meer weten
Henry M. Morris, De God die bestaat. Rhenen: Grace Publishing House, 2021. Pagina's: 125.
Zie ook
Bron
God and Suffering. Youtube.com: PragerU, 18 aug. 2014. Duur: 4 min. 50 sec. De Amerikaanse filosoof Peter Kreeft behandelt het probleem van het kwaad (lijden) voor atheïsten.