Goede Vrijdag

Goede Vrijdag is de gedenkdag van het sterven van Jezus Christus. Het is de vrijdag voor het paasfeest van de christenheid, de sterfdag van Jezus Christus. De meeste christenen herdenken dan het lijden en sterven van hun Heer.

Naam. Vrijdag is de dag waarop Jezus gestorven is. Dat de vrijdag 'goed' wordt genoemd, verwijst naar het goede, het heil dat door Jezus' kruisdood is voortgebracht. Hij stierf plaatsvervangend voor zondaars en droeg de zonden van hen die in Hem zouden geloven in zijn lichaam aan het kruishout. Zijn dood was goed voor ons.

Naast de meest algemene benaming 'Goede Vrijdag' bestaan er andere benamingen voor de gedenkdag: Grote Vrijdag, Heilige Vrijdag, Parasceve = Voorbereidingsdag. 

In het Engels heet de dag Good Friday = Goede Vrijdag. Volgens Engelse naslagwerken heeft "good" hier de betekenis ‘heilig’. Het Duitse woord is Karfreitag, letterlijk ‘rouwvrijdag’; het woorddeel 'Kar' komt van een oud Duits woord voor ‘geklaag, rouw’. In het Frans spreekt men van vendredi saint (‘heilige vrijdag’). Spaans: Viernes Santo = heilige vrijdag. Portugees: Sexta-Feira Santa = heilige vrijdag. In het Deens: langfredag = lange vrijdag.

Oorspronkelijk vastendag. Oorspronkelijk was deze vrijdag, die vroeg in de kerkgeschiedenis is ontstaan, alleen een vastendag, terwijl het lijden van de Heiland werd herdacht in de viering van de paasnacht.

In vele protestantse kerken is deze gedenkdag de dag bij uitstek om het heilig avondmaal te vieren.

Processie op Goede Vrijdag op Via Dolorosa te Jeruzalem (1950).

In de Rooms-katholieke kerken is Goede Vrijdag, net als hun Aswoensdag, een dag van verplicht Vasten en Onthouding. Op Goede Vrijdag wordt geen mis opgedragen, de enige dag in het jaar waarop dat niet gebeurd. De Nederlandse bisschoppenconferentie heeft in 1989 voorgeschreven. "Wij bepalen dat Aswoensdag en Goede vrijdag dagen van verplichte vasten en onthouding in spijs en drank zijn en dat verder het bepalen van de wijze van de beoefening van Boete en onthouding aan het eigen geweten en initiatief van de gelovigen wordt overgelaten". 

Op de Filipijnen (Azië) spelen Katholieken op Goede Vrijdag de kruisiging van de Heer na, met echte spijkers.

In Jeruzalem lopen duizenden pelgrims de weg ('via dolorosa') die Christus ook gelopen zou hebben op weg naar zijn kruisiging.

De herdenkdag Goede Vrijdag is een menselijke inzetting waarvoor een Schriftuurlijke grond ontbreekt. De Goede Vrijdag is, bijbels gezien, voor ons geen heilige dag noch een feestdag. Het sterven van de Heer Jezus wordt al herdacht bij het door de Heer Jezus ingestelde heilig avondmaal, dat de eerste christenen wekelijks, op de eerste dag van de week, hielden.

Evangelisatie. Sommige christenen grijpen Goede Vrijdag aan om het evangelie te verkondigen. In 2012 bijvoorbeeld gingen medewerkers van het Scharlaken Koord, een christelijke hulpverlenings­organisatie voor prostituees, op de Amsterdamse wallen langs de ramen van de prostituees, met een bloemetje en een kaartje waarop (in zeven talen) staat wat Goede Vrijdag is. Daarop staat: „Dat is een dag waarop christenen herdenken dat Jezus Christus gestorven is aan een kruis. Nu vraag jij je misschien af: waarom noemen ze dat een goede dag? God heeft namelijk op deze manier zijn grote liefde voor de mensen getoond. Hij heeft zijn Zoon, Jezus Christus, gestuurd en hem voor ons laten sterven. Zo werd de kloof tussen God en mens, die er was door de zonde, overbrugd. Dit geldt ook voor jou.”

Meer informatie

Over de geschiedenis van Goede Vrijdag, zie Geschiedenis van Goede Vrijdag.