Herodotus

Herodotus of Herodotos (Grieks: Ἡρόδοτος, Hēródotos) van Halicarnassus (ca. 485 v.Chr. – ca 430 v.Chr.) was een Griekse historicus die in het westen beschouwd wordt als de vader van de geschiedschrijving. Hij is vooral bekend door zijn werk De Historiën. Voor de oude aardrijkskunde is Herodotus eveneens van veel belang.

Beeld van Herodotus, Romeinse kopie van een Grieks origineel uit de 4e eeuw v.Chr.

Hij werd ca. 485 jaar voor Christus te Halicarnassus (of Halkarnas) in Karië geboren en was een neef van de dichter Panyasis.

Herodotus schreef voor het eerst een algemene geschiedenis der volken, welke een tijdvak van 440 jaar bevat. Om de nodige bouwstoffen voor zijn werk te verzamelen doorreisde hij de meeste landen welke hij beschreef, zoals Griekenland, Macedonië ,Thracië, zelfs Egypte, Lybië enz. Hij ondernam zijn verre reizen omstreeks 462 en maakte zich bekend met de geschiedenis en de gewoonte der volken van die landen.

Bij zijn terugkeer vond hij zijn vaderstad verdrukt door Lygdamis en zag zich genoodzaakt de wijk te nemen naar Samos. Reeds kort daarna echter keerde hij te Halicarnassus terug en verloste het van de verdrukker. Door zijn medeburgers met ondank beloond, begaf hij zich in vrijwillige ballingschap en begon zijn geschiedkundig werk te schrijven.

In het 44^e jaar van zijn leven stelde hij zijn geschiedenissen in negen boeken op. Het begin daarvan las bij aan de Grieken voor die bijeengekomen waren om deel te nemen aan de Olympische spelen (456 v. Chr.) en werd algemeen toegejuicht. Naderhand las hij de geschiedenissen voor in de volksvergaderingen te Athene voor, en verwierf een algemene goedkeuring. 

Het geheel werk voltooid, las hij 12 jaren later voor bij het feest der Panatheneën en ontving van de Atheners ter beloning een som van 10 talenten.

Eindelijk genoodzaakt om zijn vaderland, dat door partijschappen verscheurd werd, te verlaten, begaf hij omstreeks 444 v.Chr. zich naar Thurii (Thurium), een Griekse stad in Zuid-Italië, om welke reden hij ook de bijnaam van Thurius ontving. Vermoedelijk stierf hij daar, na 430 v. Chr.; zijn sterfjaar is onbekend. 

Historiën

Zijn in de ionische tongval geschreven werk Historiën bestaat uit 9 boeken en is een der kostelijkste gedenkstukken uit de oudheid. Deze boeken noemde hij naar de negen zanggodinnen. Deftigheid en eenvoudigheid kenmerken voornamelijk zijn schrijftrant en zonder hem zouden wij veel van de oude geschiedenis missen.

De Historiën behandelt hoofdzakelijk de Medische oorlogen; doch bij wijze van inleiding en van ingevlochten bijwerk behandelt de schrijver tevens de geschiedenis der Perzen, Meden, Egyptenaars en verscheidene andere volken. Hij wordt algemeen beschouwd als de geloofwaardigste van alle geschiedschrijvers uit de oudheid. Ontelbaar zijn zowel de vertalingen als de uitgaven van Herodotus’ werk. 

Hij is de oudste Griekse geschiedschrijver die wij kennen en wordt uit dien hoofde algemeen de Vader der Geschiedschrijving genoemd.

Invloed

De ontdekkingen van Herodotus zetten sofistische filosofen aan het denken; de sofisten (als bijvoorbeeld Protagoras, die leefde 490 - 420 v.C.) dachten na over de mens en de maatschappijen waarin hij leeft. 

Bronnen

Artikel Herodotus op Wikipedia.nl

Gerrit Nieuwenhuis, Algemeen woordenboek van kunsten en wetenschappen: met Aanhangsel op het woordenboek van kunsten en wetenschappen. Thieme, 1822. (Google eBook). Hieruit is tekst genomen voor de eerste versie van ons lemma.

Servaas de Bruin, Historisch en geographisch woordenboek. Leiden, 1869. (Google eBook). Hieruit is tekst genomen voor de eerste versie van ons lemma.

Meer informatie

Artikel Herodotus op Wikipedia.nl

Over het werk Historiën, zie het artikel Historiën op Wikipedia.nl