Kerstverhaal

Kerstverhaal is een verhaal in verband met de geboorte van Jezus Christus of met het kerstfeest; het verhaal wordt in de kersttijd verteld. Een kerstverhaal kan de letterlijke lezing van de bijbelse geschiedenis zijn of een vrij (deels of geheel verzonnen, meestal voor kinderen bestemd) verhaal dat enig verband houdt met de geboorte van Christus of met de viering van het Kerstfeest.

Het geschiedkundig zuivere kerstverhaal is te vinden in het Nieuwe Testament. Het bekendste en meest voorgelezen bijbelse verhaal is Luc. 2:1v., eventueel met Matth 1:18v.

In kerstvertellingen op school, in de kerk, in boeken of films, op afbeeldingen als kerstkaarten en kerststallen, en in nagespeelde kerstverhalen, komen dikwijls bijzonderheden voor die niet in de Bijbel zijn terug te vinden. Hieronder worden de voornaamste besproken.  

Jozef en Maria trokken uit Galilea naar Bethlehem in Judea. Vaak wordt Maria voorgesteld als rijdende op een ezel, met Jozef ernaast lopend. Het is echter uit de Bijbel niet bekend of Maria gezeten op een ezel reisde.

In welke nacht beviel Maria? In de nacht van aankomst te Bethlehem? Dat is uit de Bijbel niet af te leiden.

Lukas 2:6 Het gebeurde nu toen zij daar waren, dat de dagen vervuld werden dat zij zou baren, (TELOS)

Is Jezus geboren in een stal? Dat kan niet zomaar uit de Bijbel worden opgemaakt. We weten alleen dat hij in een kribbe (zie verderop in dit artikel) werd gelegd en dat er voor hem en zijn ouders geen plaats was in de herberg.

Lukas 2:7 en zij baarde haar eerstgeboren Zoon en wikkelde Hem in doeken en legde Hem neer in een kribbe, omdat er voor hen geen plaats was in de herberg. (TELOS)

De Heer is in elk geval buiten de gewone kamers of gastverblijven geboren.

Werd de Heer Jezus in een kribbe gelegd? Dat is zeer wel mogelijk, maar niet helemaal zeker. Het Griekse woord phatne dat door “kribbe” of “voederbak” is vertaald, kan op deze plaats in de Schrift (Luc. 2:7, 12, 16) ook “broodkist” betekenen. Het woord phatne is afgeleid van het Griekse pateomai, dat “eten” betekent. In Israël werd brood vers gehouden door het in linnen doeken gewikkeld in een houten kist te bewaren. Het is mogelijk dat Maria haar baby in zulk een broodkist legde. In Luk. 13:15 komt het woord phatne de vierde en laatste maal in het Nieuwe Testament voor en daar moet het zeker door “kribbe” (voederbak voor dieren) worden vertaald.

Zongen de engelen? Zo worden ze vaak wel in de kerstvertelling voorgesteld. De herders in het veld hoorden een menigte engelen God prijzen.

Lukas 2:13 En plotseling was er met de engel een menigte van een hemelse legermacht, die God prees en zei: Lukas 2:14 Heerlijkheid zij God in de hoogste hemelen, en vrede op aarde, in mensen van zijn welbehagen. (TELOS)

Het is op grond van de Bijbel niet zeker of ze hun lofprijs zongen.

De wijzen uit het Oosten, die het kind Jezus kwamen huldigen, worden in kerstvertellingen gewoonlijk als een drietal voorgesteld, dat op kamelen reisde. De Bijbel noemt hun aantal echter niet. Het kunnen er meer zijn geweest.

Soms worden de wijzen als koningen voorgesteld, maar of ze dat waren weten we niet. De Bijbel spreekt van 'wijzen', letterlijk 'magiërs', kenners van de nachtelijke hemel.

Wanneer kwamen de wijzen bij Jezus en zijn ouders? Toen hij nog in de kribbe lag? Waarschijnlijk niet. Ze kwamen pas in Bethlehem enige tijd nadat Jezus was geboren. Het is mogelijk dat Jezus al kon lopen en woorden kon spreken. Koning Herodes immers liet op grond van wat hij van de wijzen te horen had gekregen alle kinderen in Bethlehem die nog geen drie jaar waren ombrengen. Het kind Jezus kan dus ongeveer anderhalf jaar zijn geweest toen Herodes beval de kinderen te doden.

Meer informatie

Voor verwante artikelen, zie Kerstfeest, Wijzen uit het Oosten.

The Christ Child: A Nativity Story | #LightTheWorld. Youtube.com: ComeUntoChrist.org, 24 nov. 2022. Duur: 17 min. 56 sec. Fraaie verfilming van het kerstverhaal. Het eindigt met het bezoek van de wijzen. Er wordt weinig gesproken, af en toe is een Hebreeuws of Aramees woord te horen.

Bronnen

Kerst zonder ezel, stal of engelenlied, artikel op RefDag.nl, 20 dec. 2011.