Libië

Een Afrikaanstalige kaart van Libië.

Libië (Arabisch: Lībiyyā), officieel de Grote Libisch-Arabische Socialistische Volks-Jamahiriyah (Arabisch: Al-Jamāhīriyyat al-°Arabiyyat al-Lībiyyat ash-Sha°biyyat al-Ishtirākiyyat al-Uzmā) is een Arabisch land in Noord-Afrika, met 6,4 miljoen inwoners (schatting 2010). De oppervlakte is ruim 42 maal zo groot als Nederland, en ruim 57 maal groter dan België. De hoofdstad is Tripoli.

Bodemschatten. Libië heeft grote voorraden olie en gas. De olie maakt 40% van Afrika's totale oliereserve uit.

Vóór de volksopstand en omwenteling in 2011 omhelsde de regering de islam, maar stond vijandig tegenover conservatieve of militante islamitische groepen.

Vóór de omwenteling in 2011 was de oppositie verdeeld, versnipperd en verboden. Veel tegenstanders van het regime waren vermoord, zaten in de gevangenis of leefden in ballingschap in het buitenland. De islamisten waren de bekendste tegenstanders, vertegenwoordigd door groepen als de Libische Islamitische Strijdgroep (LIFG), de Islamitische Jihad en de Moslimbroederschap. In de streek van de steden Benghazi en al-Baida bestond verzet tegen president Kaddafi sinds zijn machtsovername in 1969.

Libïe kent dankzij de olieopbrengsten relatief weinig armoede en trekt migranten uit armere buurlanden aan, zowel Arabische als niet-Arabische. Er zijn af en toe etnische spanningen.

Tripoli, de hoofdstad van Libië

De voornaamste godsdienst van de natie is de Islam, aangehangen door 97% van de bevolking. De overgrote meerderheid van de moslims zijn soennieten.

Christenen. Er zijn zo’n 172.800 christenen, dat is 2,7% van de bevolking. De grootste kerk is de Koptische, die uit Egypte stamt. Er zijn naar schatting 75.000 katholieke gelovigen(2011. Libië stond in het jaar 2010 op nummer 25 van de Ranglijst Christenvervolging van Open Doors, in 2009 nummer 22. Verspreiding van Arabische bijbels en evangelisatie onder moslims is verboden. Christenen met een moslimachtergrond ondervinden verdrukking door de islamitische omgeving.

In de dagen van de apostel Petrus waren er Cyreneïsche mannen, die uit de stad Cyrene in Libië afkomstig waren, die in Antiochië in Syrië het evangelie verkondigden.

Hnd 11:20  Er waren echter onder hen enige Cyprische en Cyreneische mannen, die in Antiochie kwamen en ook tot de Griekssprekenden spraken en hun de Heer Jezus verkondigden. Hnd 11:21  En de hand van de Heer was met hen, en een groot aantal geloofde en bekeerde zich tot de Heer. (Telos)

In Antiochië was ook ene Lucius van Cyrene actief:

Hnd 13:1  Er waren nu in Antiochie, in de gemeente die daar was, profeten en leraars: Barnabas, Simeon, Niger geheten, Lucius van Cyrene, Manahen, de jeugdvriend van Herodes de viervorst, en Saulus. (Telos)

Joden. De aanwezigheid van Joden gaat terug tot de tweede helft van de vierde eeuw v.Chr. Er was eens een grote en bloeiende Joodse gemeenschap. Simon van Cyrene was afkomstig van Cyrene, destijds een grote stad op de noordkust van Libië. Toen de gemeente van Christus werd geboren op de Pinksterdag, waren er in Jeruzalem mensen uit "de streken van Libië bij Cyrene" (Hand. 2: 10). Vanaf 1945 is het aantal Joden, in hoofdzaak als gevolg van de progroms en de ongunstige omgeving, teruggelopen tot nul in 2002.

Buitenlandse betrekkingen

De internationaal erkende regering van Libië wordt (anno 2020) gesteund door Turkije samen met Qatar. Het Libische Nationale Leger (LNA), dat de zittende regering bestrijdt, heeft (anno 2020) de steun van Egypte, Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten.

Israël. Libië erkent (anno 2023) de staat Israël niet en steunt de Palestijnse zaak. Het normaliseren van betrekkingen met de 'Zionistische entiteit' geldt wettelijk als een misdaad. Toen in 2023 aan het licht kwam dat de Libische ministerin van buitenlandse zaken in het geheim besprekingen had gevoerd met Israël, met het oog op het verbeteren van de betrekkingen, braken er in de hoofdstad en andere steden protesten uit en moest zij haar land ontvluchten en vertrok zij naar Turkije.

Rusland. Rusland oefent invloed in Libië door middel van Wagner, een groep van huurlingsoldaten. In 2023 zouden zich er zo'n 2000 ophouden.

Europa. Libië voert gas en olie uit naar Europa.

Geschiedenis

Enkele feiten uit de moderne geschiedenis van Libië.

1911-1934 Libië was een deel van Italië.

1945: In november begint een serie pogroms die bijna 3 jaar aanhoudt. Bij een woeste pogrom in Tripolo worden meer dan 140 Joden gedood en honderden Joden verwond. Bijna elke synagoge wordt geplunderd.

1948: het aantal Joden beloopt 38.000. In juni worden bij rellen 12 Joden vermoord en 280 Joodse huizen verwoest.

1951: Op 24 december wordt Libië een onafhankelijk koninkrijk met Idris I als koning. Hierna emigreren de meeste Joden.

1956: Na de Suez-crisis in 1956 zagen vele Joden zich genoodzaakt te vluchten. Er blijven zo’n 100 Joden over.

1967: Na de Zesdaagse oorlog van Israël staat de Joodse bevolking (7000 zielen) weer bloot aan progroms. Daarbij vallen 18 doden en raken velen gewond. Bij de daarop volgende uittocht blijven minder dan 100 Joden achter.

1969: Op 1 september vindt een staatsgreep plaats onder leiding van kolonel Moeammar al-Kadafi. Deze vestigt een nationalistische en pan-Arabische dictatuur met een islamitische inslag. De oliewinning komt in handen van de staat; de Engelse en Amerikaanse ingenieurs moeten het land verlaten. Veel kerken worden in beslag genomen en gesloten. De grootste rooms-katholieke kerkgebouw, een kathedraal, wordt veranderd in een moskee. Al het Joodse bezit worden door de staat toegeëigend en alle schulden Joden worden nietig verklaard.

1979: Amerika diplomatiek trekt personeel terug uit de ambassade in Tripoli nadat die door een woedende menigte in brand werd gestoken.

1984: Breuk in de diplomatieke betrekkingen met het Verenigd Koninkrijk naar aanleiding van een schietincident in London waarbij een Libische diplomaat betrokken is.

1986: In april bombardeert de Amerikaanse marine de hoofdstad Tripoli als vergelding voor terrorisme, vooral naar aanleiding van een bomaanslag in een Berlijnse discotheek waarbij 3 doden en 230 gewonden vielen, waaronder veel Amerikaanse militairen.

1988: In 1988 ontploft een Boeing 747, door een meegevoerde bom, boven het Schotse dorpje Lockerbie.

Jaren ’90: De LIFG voert in de regio rond Benghazi, in het oosten van Libië, een felle gewapende strijd tegen het regime. De groep pleegt een mislukte aanslag op Kaddafi.

1992: De Verenigde Naties kondigen economische sancties af, omdat Libië weigert verdachten uit de Lockerbie-affaire uit te leveren. De verdachten wordt in Nederland berecht onder Schots recht.

2002: De laatste Jood in Libië overlijdt.

2003: De Verenigde Naties beëindigen de sancties tegen Libië, omdat dit de verantwoordelijkheid voor Lockerbie-ramp aanvaardde en de nabestaanden smartengeld betaalde

2007: Christenen ervaren meer vrijheid in het land

2010: Op 12 mei stort in Tripoli een vliegtuig neer van Afriqiyah Airways, waarbij 103 van de 104 inzittenden omkomen.

President Kaddafi laat verscheidene leiders van de Libische Islamitische Strijdgroep (LIFG) vrij, nadat ze het geweld hebben afgezworen en excuses aangeboden aan het bewind. De afgelopen tien jaar zijn enkele honderden politieke gevangenen vrijgelaten.

2011: Val van Kadhafi. De volksopstanden in Tunesië en Egypte doen ook in Libië protesten ontbranden voor meer vrijheid en hervormingen. Dictator Muamar Kadhafi tracht de protesten met geweld de kop in te drukken, maar de opstandelingen houden vol en krijgen buitenlandse hulp. Op basis van twee resoluties van de VN-Veiligheidsraad start operatie 'Unified Protector' op 31 maart. NAVO-vliegtuigen, waaronder Nederlandse F16's, voeren daarna maandenlang luchtaanvallen uit op eenheden van het Libische leger die burgerdoelen aanvallen of een bedreiging vormen voor de bevolking. In oktober behalen de opstandelingen de overwinning en komt Kadaffi, kort na zijn aanhouding, om het leven.  

Na de val van dictator Kadhafi ontbrandt in Libië een strijd om de macht, een burgeroorlog tussen tientallen stammen en milities. Uit de strijd zullen twee machtsblokken overblijven. Van de val van Kadhafi tot tenminste 2020 zal het land geteisterd worden door chaos en oorlog. Buitenlandse hulp helpt in deze periode niet om de conflicten te beslechten.

2014: De 75-jarige oud-generaal Khalifa Haftar, die onder Kadhafi was verbannen, keert terug naar Libië met als doel de macht over te nemen. In Libië trekt hij vanuit het oosten op en lijft plaatselijke milities in.

2019: De Libische premier Fayez al-Sarraj is een felle strijd om de macht verwikkeld met troepen van oud-generaal Haftar. In april start de krijgsheer een offensief om de hoofdstad Tripoli in te nemen. De regering krijgt steun uit Qatar, Turkije en Italië. Europa betaalt de regering om migranten tegen te houden die naar Europa willen. Turkije is tegen Haftar en beschouwt de krijgsheer juist als de nieuwe Kadhafi. Turkije acht samenwerking met de officiële regering van Libië nodig voor stabiliteit in de regio. In december vraagt de Libische premier de Turken om hulp.

Haftar wordt gesteund door Egypte, Rusland, de Verenigde Arabische Emiraten, Saoedi-Arabië en Frankrijk. Die zien in hem een buffer tegen extremistische groepen.

2020: Haftar heeft inmiddels bijna twee derde van het land in handen. De officiële regering beheerst delen in het westen van het land en de hoofdstad Tripoli. Om de stad Tripoli wordt nog altijd gestreden. De eerste Turkse militairen zijn in Libië. In oktober tekenen Haftar en de regering een wapenstilstand.

Toekomst

Libië schijnt volgens de Bijbel een rol te spelen in de eindtijd. Ze zijn van de vijf volken die meedoen met Gog: Perzen, Moren, Puteërs, Gomer en Togarma. Puteërs, d.i. Libiërs met mogelijk Tunesiërs of Algerijnen, zullen met deze Gog-coalitie een inval doen in Israël (Ezech. 38:5).

Het apocalyptische Beest uit de zee (of anders de Valse Profeet) zal tijdelijk heersen over de gewenste dingen van Libië.

Da 11:43  En hij zal heersen over de verborgen schatten des gouds en des zilvers, en over al de gewenste dingen van Egypte; en die van Libië, en de Moren zullen in zijn gangen wezen. (SV)

Meer informatie

Over de christenen in Libië, zie artikel Libië op OpenDoors.nl

Bronnen

• Artikel Libië op Wikipedia.nl
• Mitchell Bard, The Jews of Libya, artikel op JewishVirtualLibrary.org
• Nieuwsartikel Oppositie Libië is verdeeld, op Nu.nl dd. 17 febr. 2011.
• Eerste Turkse militairen op weg naar Libië om premier te helpen, NOS.nl, nieuwsbericht 5 jan. 2020.
• Troepen van Libische generaal Haftar onderscheppen Turks vrachtschip, NOS.nl, nieuwsbericht 8 dec. 2020.