Rentmeester, rentmeesterschap

Uit Christipedia

Een rentmeester is, naar de letterlijke betekenis van het woord, iemand die over de inkomsten gesteld is. Ten tijde van de heerschappij van de koningen in Israël was het een staatsambt van hoge betekenis (2 Sam. 20: 24; 1 Kon. 4: 6, 12, 18, vgl. 11:28).

Het Griekse woord in het Nieuwe Testament voor rentmeester, Oikonomos, duidt op de bestuurder en beheerder van het vermogen van een stad of andere huishouding. Een voorbeeld vinden we in Luc. 12.

Lu 12:42 En de Heer zei: Wie is dan de trouwe, de wijze rentmeester, die de heer over zijn huisbedienden zal stellen om op de juiste tijd hun rantsoen te geven? Lu 12:43 Gelukkig die slaaf, die zijn heer, als hij komt, zo bezig zal vinden. Lu 12:44 Waarlijk, Ik zeg u, dat hij hem over al zijn bezittingen zal stellen. (TELOS)

De Statenvertaling en de vertaling van Palm vertalen oikonomos in Luc. 12:42 door 'huisbezorger'. De synodale vertaling uit 1866 heeft 'huismeester'. De vertaling van Vissering uit 1859 en de Voorhoevevertaling uit 1877 en de vertaling van N. de Jonge hebben 'huisverzorger'. De Naardense vertaling en de herziene Luthervertaling (2004) hebben 'huishouder'. De Leidse vertaling en de Canisiusvertaling hebben 'hofmeester'. De NBG51-vertaling, de Nieuwe Bijbelvertaling (2004) en de Herziene Statenvertaling hebben 'rentmeester'.

De onrechtvaardige rentmeester. Ets van de Zwitserse kunstenaar Eugène Burnand (1850-1921).
Gelijkenis. De Heer Jezus vertelde een gelijkenis van 'een rijk mens die een rentmeester had', die diens bezittingen verkwistte; de gelijkenis van de onrechtvaardige rentmeester, Luc. 16:1v.
Lu 16:1 Hij nu zei ook tot zijn discipelen: Er was een rijk mens die een rentmeester had; en deze werd bij hem aangeklaagd, dat hij zijn bezittingen verkwistte. Lu 16:2 En hij riep hem en zei tot hem: Wat is dit dat ik van u hoor? Geef rekenschap van uw rentmeesterschap, want u kunt niet langer rentmeester zijn. (TELOS)
Erastus. Een rentmeester was de in Rom. 16:23 genoemde Erastus, de rentmeester (of thesauriër) van de stad Korinthe ten tijde van Paulus. Paulus schreef vanuit Korinthe een brief aan de heiligen in Rome en vermeldt aan het eind van de brief de groet van Erastus.
Ro 16:23  … U groet Erastus, de rentmeester van de stad, …. (TELOS)
Erastus is volgens de overlevering later ‘oikonomos’ van de gemeente te Jeruzalem geworden.

Paulus. Ook de apostel Paulus was een rentmeester. Hem was een grote rijkdom toevertrouwd. Hij beheerde genadegoederen, 'de onnaspeurlijke rijkdom van Christus' (Ef. 3:8). Hij had het rentmeesterschap (Gr. oikonomia) van de genade van God ontvangen, ten behoeve van de volken.
Efe 3:2 (waar u immers hebt gehoord van het rentmeesterschap van de genade van God, mij voor u gegeven, Efe 3:3 dat mij door openbaring de verborgenheid is bekend gemaakt … Efe 3:6 dat zij uit de volken medeerfgenamen zijn en medeingelijfden en mededeelgenoten van de belofte in Christus Jezus door het evangelie, Efe 3:7 waarvan ik een dienaar ben geworden naar de gave van de genade van God, die mij gegeven is naar de werking van zijn kracht. Efe 3:8 Mij, de allergeringste van alle heiligen, is deze genade gegeven om de onnaspeurlijke rijkdom van Christus onder de volken te verkondigen,  Efe 3:9 en voor allen in het licht te stellen wat het rentmeesterschap is van de verborgenheid die van alle eeuwen verborgen was in God, die alle dingen geschapen heeft;  Efe 3:10 opdat nu aan de overheden en de machten in de hemelse gewesten door de gemeente de veelvoudige wijsheid van God bekend gemaakt wordt, (TELOS)
Andere vertalingen hebben voor het Griekse woord oikonomia in vers 2: bedeling (SV), uitdeling (HSV), bediening (NBG51), beheer (NaB, WV95), taak (NBV2004). ‘Oikonomos’ bevat het zelfstandig naamwoord ‘nomos’ dat afgeleid is van het werkwoord ‘nemo’ = geven, uitdelen. De apostel Paulus was een beheerder èn uitdeler: hij bewaarde en hield de aan hem geopenbaarde genade(-waarheden) niet enkel voor zichzelf, maar maakte ze aan de volken bekend, opdat zij de genadegaven van God in Christus zouden ontvangen.

Bron

H. Zeller, Bijbelsch Woordenboek voor het Christelijke volk. Tweede deel K - Z. ('s Gravenhage: M.J. Visser, 1872) s.v. Rentmeester. De tekst hiervan is op 10 febr. 2014 verwerkt.